Brand gaat meestal gepaard met veel rookontwikkeling. Hoe vluchten mensen, wat doen we wel en niet? Gedragen wij ons eigenlijk wel zo bij brand zoals de overheid veronderstelt? En voldoet het Bouwbesluit dan?

In de basis gaat het Bouwbesluit uit van de beschikbaarheid van twee onafhankelijke vluchtroutes die leiden naar het aangrenzend terrein en uiteindelijk de openbare weg. De vluchtroute moet goed en veilig bruikbaar zijn. Daarom worden bepaalde breedtes vereist en moeten obstakels voorkomen worden. Afhankelijk van de bezetting in het gebouw dient een vluchtroute binnen een bepaalde afstand te leiden naar veilig gebied. Dit betekent achter een brandscheiding of direct naar buiten. Om opstopping tijdens vluchten te voorkomen, wordt de breedte van de vluchtweg afgestemd op het aantal mensen dat de vluchtweg gebruikt. Tot slot dienen voor de zichtbaarheid de vluchtwegen voorzien te zijn van vluchtrouteaanduiding en noodverlichting.

Eisen Bouwbesluit

De doelstellingen van het Bouwbesluit 2012 beperken zich tot het beschermen van personen en het veiligstellen van naastgelegen percelen. Daarom kan gesteld worden dat de brandveiligheid die het Bouwbesluit afdwingt, zich vooral richt op veilig vluchten.

Brand gaat meestal gepaard met veel rookontwikkeling. Hoe vluchten mensen, wat doen we wel en niet? Gedragen wij ons eigenlijk wel zo bij brand zoals de overheid veronderstelt? En voldoet het Bouwbesluit dan?Vooral in hoofdstuk 2 en hoofdstuk 6 van het Bouwbesluit staan de eisen die ervoor moeten zorgen dat een bouwwerk brandveilig is. Onderscheid wordt gemaakt tussen bouwkundige voorzieningen en installaties om een brand te detecteren en mensen te alarmeren.

Affectieve en sociale aspecten

Is met de regels van het Bouwbesluit de veiligheid afgedekt? Helaas niet, mensen hebben emoties en brand maakt ze bang. Gedrag heeft invloed op de evacuatietijd. Het is niet zo dat mensen altijd de dichtstbijzijnde (nood)uitgang nemen. Vaak nemen ze de voor hen bekende weg. Het Bouwbesluit houdt eigenlijk geen rekening met het menselijke gedrag bij brand. De regels zijn afgestemd op een redelijk gewone situatie, waarin geen extreme bezetting en complexiteit van het gebouw en de vluchtroutes speelt. Het Bouwbesluit maakt geen onderscheid tussen een goed zichtbare hoofdingang en de veel minder goed zichtbare, vaak kleinere nooduitgangen. In voor mensen onbekende gebouwen - zoals een theater, café, gemeentehuis - is de entree de belangrijkste vluchtroute. In de praktijk zal de hoofdingang evenredig zwaar belast worden, terwijl het Bouwbesluit dit niet beschouwt. Hierdoor bestaat het risico op opstopping bij deze vluchtweg, terwijl andere vluchtroutes niet of nauwelijks gebruikt worden.

Veronderstellingen

We kunnen nu toch al stellen dat het Bouwbesluit niet afdoende lijkt voor veiligheid als we kijken naar brand en vluchten. Het Bouwbesluit stelt bijvoorbeeld dat een nooduitgang op een x-aantal seconden moet liggen. Bijvoorbeeld door rookontwikkeling doen mensen er vaak veel langer over. De standaard looptijd waar de regels op gebaseerd zijn is 1 m/s. Voor veel mensen is dit een overschatting. Denk aan ouderen en zij die minder goed ter been zijn. Bij brand ontstaat ook vaak groepsvorming. Een gezin blijft bij elkaar en volgt een natuurlijke leider, terwijl gelijktijdig de snelheid van de groep wordt bepaald door de langzaamste persoon. We zijn een kuddevolk. Nooduitgangen zijn per definitie onaantrekkelijk, omdat we niet weten waar ze naar leiden. De groene bordjes maken de nooduitgangen zichtbaar, maar alleen de vakspecialisten weten vaak waarvoor deze er hangen. Het Bouwbesluit houdt ook geen rekening met de pre-movement tijd. Ontstaat er brand, dan gaan we niet direct vluchten.

Friendly-fire-syndrome

Los van pre-movement kennen we ook het friendly-fire-syndrome. Doordat we veel vaker speels of nuttig omgaan met vuur aan een fornuis of bij een haardvuur, is voor veel mensen de dreiging niet direct duidelijk. Ook dit kan weer het proces van vluchten vertragen. Al deze vertragingen worden door het Bouwbesluit niet beschouwd. Dit betekent dat het Bouwbesluit per definitie leidt tot een onveilige situatie. In alle aannames zitten echter gelukkig ook veel conservatieve uitgangspunten, waardoor in heel veel situaties toch een voldoende veilige situatie wordt gerealiseerd.

Bouwkundige Brandpreventie 

Wist u dat u als eigenaar/beheerder eindverantwoordelijk bent voor het verzorgen van een (brand)veilige omgeving voor uw medewerkers en de bezoekers van uw gebouw? De RB+ Groep kan samen met de werkmaatschappijen Firejob en Van der Aa Brandwerende Applicaties u als pandeigenaar of pandgebruiker ondersteunen bij advisering en uitvoering van totale passieve bouwkundige brandpreventie. Neem gerust vrijblijvend contact met ons op!